Standardy-Ochrony-Małoletnich-w-GOPS w Wielopolu Skrzyńskim

Standardy Ochrony Małoletnich w Gminnym Ośrodku

Pomocy Społecznej w Wielopolu Skrzyńskim

Wprowadzenie — Informacje ogólne

Nowelizacja Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego określiła warunki skutecznej ochrony małoletnich przed różnymi formami przemocy. Wprowadzone zmiany wskazują na potrzebę opracowania jasnych i spójnych standardów postępowania w sytuacjach podejrzenia krzywdzenia lub krzywdzenia małoletnich. „Standardy ochrony małoletnich” to jeden z elementów systemowego rozwiązania ochrony małoletnich przed krzywdzeniem stanowiący formę zabezpieczenia ich praw. Należy je traktować jako jedno z narzędzi wzmacniających i ułatwiających ich skuteczniejszą ochronę przed krzywdzeniem.

Niniejsza procedura określa najważniejsze zasady i założenia związane z zapewnieniem maksymalnego poziomu bezpieczeństwa małoletnich, będących podopiecznymi Ośrodka Pomocy Społecznej w Wielopolu Skrzyńskim określanego dalej jako OPS, a także gwarantujące najwyższy poziom ochrony małoletnich, na rzecz których realizowane są usługi świadczone przez OPS, a w szczególności osoby świadczące usługi opiekuńcze oraz specjalistyczne usługi opiekuńcze na rzecz osób małoletnich, a także asystentów rodziny.

Podstawa Prawna

1. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej (t.j.Dz.U. 2024, poz. 424)

2. Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. 2023, poz. 901, ze zm.)

3. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 06 września 2023 w sprawie procedury „Niebieskie Karty” oraz wzorów formularzy „Niebieska Karta” (Dz. U. 2023, poz. 1870)

4. Ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy — Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2023, poz. 1606)

5. Ustawa z dnia 09 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz.U. 2023, poz. 1426 ze zm.)

6. Ustawa z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych (t. j. Dz. U. 2019, poz. 1781)

7. Konwencja o prawach dziecka (Dz. U. 1991, nr 120, poz. 526)

8. Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych (Dz. U. 2012, poz. 1169)

Zasady zatrudniania pracowników/ zleceniobiorców w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Wielopolu Skrzyńskim

 w celu ochrony dzieci przed krzywdzeniem:

l. Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Wielopolu Skrzyńskim przed zawarciem stosunku pracy/ umowy cywilnoprawnej, niezależnie od terminu jej trwania:

1. uzyskuje informacje czy dane osoby są zamieszczone w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym, zwanym dalej Rejestrem.  Sprawdzenie dotyczy także osób poniżej 18 roku życia. W aktach osobowych pracownika lub zleceniobiorcy przechowuje się wydruk pierwszego oraz ostatniego sprawdzenia osoby w Rejestrze. Osoba figurująca w Rejestrze nie może być zatrudniona. Zakres danych osobowych potrzebnych do sprawdzenia osoby w Rejestrze znajduje się w załaczniku nr 6 do niniejszych standardów. Za realizację obowiązku odpowiada Kierownik, który może upoważnić do tego pracownika. 
    

2. wymaga od pracownika/ Zleceniobiorcy przedłożenia informacji z Krajowego Rejestru Karnego w zakresie przestępstw określonych w rozdziale XIX i XXV Kodeksu karnego, w art. 189a i art. 207 Kodeksu karnego oraz w ustawie z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2023 r. poz. 172 oraz z 2022 r. poz. 2600), lub za odpowiadające tym przestępstwom czyny zabronione określone w przepisach prawa obcego.

Wykonanie powyższych obowiązków nie jest wymagane przed dopuszczeniem do działalności zawiązanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnich, lub z opieką nad nimi, członka rodziny małoletniego, lub osoby znanej osobiście rodzicowi małoletniego albo przedstawicielowi ustawowemu małoletniego, gdy jest ona wykonywana w stosunku do małoletniego dziecka, którego rodzic albo przedstawiciel ustawowy są dopuszczającymi do działalności.

2. Pracownik/Zleceniobiorca składa przed nawiązaniem stosunku pracy pisemne potwierdzenie spełniania warunku:

1. posiadania pełnej zdolności do czynności prawnych i korzystania z praw publicznych,

2. że nie toczy się przeciwko kandydatowi postępowanie karne w sprawie o umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub postępowanie dyscyplinarne,

3. nie był skazany za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej i obyczajności, przestępstwa z użyciem przemocy na szkodę małoletniego i nie toczy się przeciwko kandydatowi żadne postępowanie karne (w tym postępowanie przygotowawcze), ani dyscyplinarne w tym zakresie - zał. nr 1 do niniejszego dokumentu.

3. W przypadku zatrudniania osoby do pracy z dziećmi posiadającego obywatelstwo innego państwa jest on zobowiązany do złożenia przed zatrudnieniem informacji z rejestru karnego państwa, którego jest obywatelem, uzyskiwanej do celów działalności zawodowej związanej z kontaktami z dziećmi.

4. W przypadku, gdy prawo państwa, którego obywatelem jest osoba, o której mowa w pkt 3 nie przewiduje wydawania informacji do celów działalności zawodowej związanej z kontaktami z dziećmi, osoba ta przedkłada informację z rejestru karnego tego państwa.

5. W przypadku, gdy prawo państwa, z którego ma być przedłożona informacja, o której mowa w pkt 3-4, nie przewiduje jej sporządzenia lub w danym państwie nie prowadzi się rejestru karnego, osoba, o której mowa w pkt 4, składa pracodawcy oświadczenie o tym fakcie wraz z oświadczeniem, że nie była prawomocnie skazana w tym państwie za czyny zabronione odpowiadające przestępstwom określonym w rozdziale XIX i XXV Kodeksu karnego, w art. 189a i art. 207 Kodeksu karnego oraz w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii oraz, że nie wydano wobec niej innego orzeczenia, w którym stwierdzono, iż dopuściła się takich czynów zabronionych, oraz że nie ma obowiązku wynikającego z orzeczenia sądu, innego uprawnionego organu lub ustawy stosowania się do zakazu zajmowania wszelkich lub określonych stanowisk, wykonywania wszelkich lub określonych zawodów albo działalności, związanych z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnich, lub z opieką nad nimi.

6. Oświadczenia, o których mowa w pkt 5, składane są pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli następującej treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”. Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia — zał. nr 2 do niniejszego dokumentu.

7. Pracownik/ Zleceniobiorca przed rozpoczęciem realizacji usługi na rzecz małoletnich zobowiązany jest do zapoznania się ze standardami ochrony małoletnich obowiązującymi w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Wielopolu Skrzzyńskim oraz polityką bezpieczeństwa przetwarzania danych osobowych.

8. Potwierdzenie zapoznania się z w/w dokumentami oraz oświadczenia o zobowiązaniu się do ich przestrzegania składane jest w formie pisemnej. (zał. nr 7 do niniejszego dokumentu).

9. Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Wielopolu Skrzyńskim umożliwia pracownikom udział w szkoleniach z zakresu ochrony dzieci przed krzywdzeniem (w tym identyfikowanie sytuacji stwarzających ryzyko krzywdzenia dzieci oraz symptomy krzywdzenia i plan wsparcia dziecka krzywdzonego).

Standardy ochrony małoletnich w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej

w Wielopolu Skrzyńskim.

1. Zasady zapewniające bezpieczne relacje między małoletnim a pracownikami

Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Wielopolu Skrzyńskim/Zleceniobiorcami a w szczególności zachowania niedozwolone wobec małoletniego.

1. 1. Pracownicy Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Wielopolu Skrzyńskim/Zleceniobiorcy mający bezpośredni kontakt z małoletnimi powinni wykonywać swoje zadania w sposób zapewniający poszanowanie praw osób trzecich, w szczególności praw dzieci, z szacunkiem oraz w sposób uprzejmy i kulturalny.

   2. Komunikacja z dziećmi prowadzona jest w sposób konstruktywny, budujący relację. W komunikacji z małoletnim pracownik/Zleceniobiorca zachowuje spokój i cierpliwość. W relacjach z małoletnimi stosuje zasady pozytywnej komunikacji: aktywne słuchanie i komunikat JA.

   3. Niedopuszczalne jest stosowanie wobec małoletnich jakichkolwiek form przemocy, w tym nawiązywanie relacji o charakterze seksualnym.

   4. Pracownicy Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Wielopolu Skrzyńskim/Zleceniobiorcy, o których mowa w pkt 1.1. mają obowiązek powstrzymać się od jakichkolwiek zachowań, które mogłyby naruszać przestrzeń osobistą małoletniego, jego nietykalność cielesną lub powodować u niego poczucie zagrożenia, dyskomfortu bądź strachu.

   5. Pracownicy Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Wielopolu Skrzyńskim/Zleceniobiorcy, o których mowa w pkt 1.1. powinni zwracać uwagę na niepokojące zachowania małoletnich, które mogą świadczyć o ich krzywdzeniu i powinni podjąć próbę kontaktu z małoletnim w przypadku powzięcia podejrzenia takiego krzywdzenia. Jeżeli małoletni próbuje nawiązać kontakt z pracownikiem/Zleceniobiorcą, powinien on go wysłuchać i, w miarę możliwości, uzyskać możliwie najpełniejszą informację o sytuacji małoletniego.

   6. Pracownicy Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Wielopolu Skrzyńskim/Zleceniobiorcy dbają o bezpieczeństwo dzieci, monitorują sytuację i dobrostan małoletniego, wspierają dzieci w pokonywaniu trudności oraz podejmują działania mające na celu kształtowanie prawidłowych postaw - wyrażanie emocji w sposób niekrzywdzący innych, niwelowanie zachowań agresywnych.

2. Zasady i procedura podejmowania interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego, a także składania zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego i zawiadamiania sądu opiekuńczego.

   1. W sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego każdy pracownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Wielopolu Skrzyńskim/ Zleceniobiorca ma obowiązek niezwłocznego poinformowania bezpośredniego przełożonego o tym fakcie w formie ustnej, a także formie pisemnej, poprzez przedłożenie notatki służbowej.

   2. Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Wielopolu Skrzyńskim, na podstawie uzyskanej informacji, o której mowa w pkt 2.1 zleca pracownikowi socjalnemu nadzorującemu teren, w którym dochodzi do podejrzenia krzywdzenia małoletniego wypełnienie Karty interwencji (zał. nr 3 do niniejszego dokumentu) oraz uruchomienie działań interwencyjnych i pomocowych, zgodnie ze swoimi kompetencjami i obowiązującymi przepisami prawa. Jeżeli pracownik socjalny w ramach podejmowanych działań ustala zasadność skierowania do sądu rodzinnego wniosku, o którym mowa w art. 572 k.p.c. lub złożenie zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Wielopolu Skrzyńskim niezwłocznie kieruje taki wniosek do właściwych organów. ( Załącznik nr 4. oraz 4.1 do Standardów ochrony małoletnich 

   3. W przypadku, gdy osobą która powzięła informacje o krzywdzeniu małoletniego jest asystent rodziny, podejmuje on działania interwencyjne i pomocowe, zgodnie ze swoimi kompetencjami i obowiązującymi przepisami prawa. Jeżeli asystent rodziny w ramach podejmowanych działań ustala zasadność skierowania do sądu rodzinnego wniosku, o którym mowa w art. 572 k.p.c. lub złożenie zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Wielopolu Skrzyńskie niezwłocznie kieruje taki wniosek do właściwych organów.

   4. W sytuacji zagrożenia zdrowia i życia pracownicy Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Wielopolu Skrzyńskim w porozumieniu z Kierownikiem OPS, ustalają priorytet podejmowanych działań, dotyczących zabezpieczenia dziecka.

   5. W przypadku powzięcia informacji o krzywdzeniu dziecka, wskazującego na zagrożenie życia dziecka przez pracownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Wielopolu Skrzyńskim /Zleceniobiorcę poza godzinami pracy OPS-u, pracownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Wielopolu Skrzyńskim/Zleceniobiorca po przekazaniu informacji Kierownikowi Ośrodka Pomocy Społecznej w Wielopolu Skrzyńskim, dzwoni w trybie pilnym na numer alarmowy. W ramach uruchomienia procedury dyżurny Komendy Powiatowej Policji w Ropczycach decyduje o formach działań interwencyjnych podejmowanych na miejscu przez funkcjonariuszy Policji.

   6. Działania określone w pkt 2. l.-2.5. nie wpływają na obowiązek ewentualnego wszczęcia procedury „Niebieskie Karty”, zgodnie z postanowieniami pkt.3

3. Procedura wszczęcia procedury „Niebieskiej Karty”

   1. Obowiązek wszczęcia procedury „Niebieskie Karty” i wypełnienia formularza Niebieska Karta A spoczywa na wszystkich pracownikach socjalnych i asystentach rodziny zatrudnionych w Ośrodku Pomocy Społecznej w Wielopolu Skrzyńskim.

   2. W przypadku powzięcia podejrzenia lub uzyskania informacji o krzywdzeniu małoletniego, które może wyczerpywać znamiona przemocy domowej w rozumieniu ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej, pracownicy Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Wielopolu Skrzyńskim, o których mowa w pkt 7.1. mają obowiązek wypełnić formularz Niebieskiej Karty A niezwłocznie po powzięciu informacji o zaistnieniu ku temu przesłanek.

   3. Wypełniając formularz Niebieskiej Karty A pracownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Wielopolu Skrzyńskim stosuje zasady wynikające z przepisów ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej oraz z rozporządzenia "wykonawczego”, w tym przekazuje osobie doznającej przemocy domowej formularz Niebieskiej Karty B.

   4. Po wypełnieniu formularza Niebieska Karta A pracownik wszczynający procedurę Niebieskie Karty ma obowiązek przekazać ten formularz do Przewodniczącego Zespołu Interdyscyplinarnego w terminie pięciu dni roboczych. Za dni robocze przyjmuje się dni pracy OPS.

4. Zasady przeglądu i aktualizacji standardów

   1. Niniejsze standardy podlegają weryfikacji raz na dwa lata pod względem zgodności z obowiązującymi przepisami prawa oraz ocenie ich merytorycznej przydatności.

   2. Weryfikacja, o której mowa w pkt. 4.1. dokonywana będzie przez Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w Wielopolu Skrzyńskim lub osobę przez niego wyznaczoną.

   3. Wśród pracowników raz na 24 miesiące przeprowadzana będzie ankieta monitorująca poziom realizacji Standardów. Monitoring standardy ochrony małoletnich — ankieta zał. nr 8 do niniejszego dokumentu.

   4. W wyniku weryfikacji, o którym mowa w pkt 4.2 sporządzany jest raport ewaluacyjny, w którym wskazane są ewentualne sugestie i kierunki aktualizacji standardów.

5. Zakres kompetencji osoby odpowiedzialnej za przygotowanie pracowników OPS-u do stosowania standardów, zasady przygotowania tych pracowników do ich stosowania oraz sposób dokumentowania tej czynności.

5. l . Osobę odpowiedzialną za przygotowanie pracowników OPS-u do stosowania standardów jest Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Wielopolu Skrzyńskim.

5. 2. Kierownik Ośrodka Pomocy Społecznej w Wielopolu Skrzyńskim może zlecić zadanie, o którym mowa w pkt 5.1. podmiotowi zewnętrznemu, dającemu rękojmię należytego wykonania przedmiotowych zadań, posiadającemu stosowne kompetencje i doświadczenie.

   3. W ramach przygotowania pracowników OPS-u/Zleceniobiorców do stosowania standardów może zostać przeprowadzone szkolenie pracowników/Zleceniobiorców w przedmiotowym zakresie.

   4. Każdy z pracowników OPS-u/Zleceniobiorców składa oświadczenie o zapoznaniu się ze standardami ochrony małoletnich obowiązującymi w OPS-ie zał. nr 7 do niniejszego dokumentu.

   5. Obecność na szkoleniu, o którym mowa powyżej potwierdzona jest imienną listą obecności.

5. Zasady i sposób udostępniania rodzicom albo opiekunom prawnym lub faktycznym oraz małoletnim standardów do zaznajomienia się z nimi i ich stosowania.

   1. Niniejsze standardy podlegają opublikowaniu na stronie internetowej OPS-u oraz są wywieszone w widocznym miejscu w siedzibie OPS-u.

   2. Niezależnie od publikacji standardów w formie określonej w pkt 6.1., pracownik OPS-u realizujący usługi względem małoletniego przekazuje wersje zupełną niniejszych standardów rodzicom, opiekunom prawnym lub opiekunom faktycznym małoletniego, a osoby te potwierdzają na piśmie otrzymanie przedmiotowych standardów.

   3. Małoletnim, wobec których realizowane są usługi przez pracowników OPS-u otrzymują wersję skróconą niniejszych standardów, zał. nr 5 do niniejszego dokumentu z zastrzeżeniem pkt 6.4.

   4. Jeżeli rozwój psychiczny małoletniego i stan jego zdrowia świadczą o ograniczonej możliwości zrozumienia założeń niniejszych standardów, pracownik OPS-u może zaniechać obowiązku wynikającego z pkt 6.3.

6. Osoby odpowiedzialne za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletniemu i udzielenie mu wsparcia.

   1. Za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletniemu i udzielenie mu wsparcia odpowiedzialni są wszyscy pracownicy OPS-u.

   2. Kierownik OPS-u po odnotowaniu zdarzenia przekazuje informację dotyczącą podejrzenia krzywdzenia dziecka pracownikowi OPS nadzorującemu dany teren. Pracownik socjalny z danego terenu uruchamia działania interwencyjne i pomocowe, zgodnie ze swoimi kompetencjami i obowiązującymi przepisami prawa. Organizując pomocy oraz wsparcia dla takiego małoletniego.

   3. W OPS prowadzi się rejestr interwencji i zgłoszeń stanowiący załącznik nr 9 do standardów.

7. Sposób dokumentowania i zasady przechowywania ujawnionych lub zgłoszonych incydentów lub zdarzeń zagrażających dobru małoletniego.

   1. Wszelkie dokumenty — notatki służbowe, notatki z rozmów, kopie dokumentów przechowuje się zgodnie z Jednolitym Rzeczowym Wykazem Akt obowiązującym w Ośrodku Pomocy Społecznej w Wielopolu Skrzyńskim.

8. Zasady ustalania planu wsparcia małoletniego po ujawnieniu krzywdzenia.

   1. W przypadku ujawnienia krzywdzenia małoletniego osoby odpowiedzialne przygotowują plan wsparcia małoletniego, z zastrzeżeniem pkt 9.2.

   2. Jeżeli równolegle prowadzona jest procedura „Niebieskie Karty”, w której małoletni uznany jest za osobę doznającą przemocy, nie ustala się planu wsparcia.

   3. Za przygotowanie i realizację planu wsparcia odpowiedzialny jest pracownik socjalny oraz asystent rodziny realizujący swoje zadania w stosunku do rodziny, w której wstąpił przypadek krzywdzenia małoletniego.

   4. W miarę możliwości plan wsparcia konsultowany jest z psychologiem, a jeżeli jest taka możliwość, psycholog uczestniczy także w jego realizacji.

9. Zasady bezpiecznego korzystania z internetu i mediów elektronicznych

   1. Na terenie Ośrodka Pomocy Społecznej w Wielopolu Skrzyńskim nie jest możliwy samodzielny dostęp dziecka do Internetu. Wi-Fi Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Wielopolu Skrzyńskim chronione jest hasłem, które nie jest udostępniane.